Viêm não Nhật Bản là căn bệnh nhiễm trùng cấp tính được đánh giá là vô cùng nguy hiểm hiện nay. Bài viết này sẽ chia sẻ một số thông tin về căn bệnh này đồng thời đưa ra phương hướng phòng ngừa hiệu quả nhất. Cùng theo dõi dưới đây!
Tổng quan về viêm não Nhật Bản
Viêm não Nhật Bản là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus thuộc họ Flavivirus gây ra, lây truyền chủ yếu qua muỗi. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm não nặng ở trẻ em, với tỷ lệ tử vong cao và nhiều trường hợp để lại di chứng thần kinh nghiêm trọng.
Hiện tại, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh này, do đó, phòng ngừa là biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là ở trẻ em.
Con đường lây nhiễm viêm não Nhật Bản
Virus viêm não Nhật Bản chủ yếu được truyền qua vết đốt của muỗi Culex, đặc biệt là muỗi Culex tritaeniorhynchus. Nguồn mang virus thường là các loài chim hoang dã và gia súc như lợn và ngựa. Loại muỗi này phát triển mạnh vào mùa hè, đặc biệt ở khu vực đồng bằng và trung du.
Trẻ em dưới 10 tuổi là đối tượng dễ mắc bệnh nhất, do chưa có đủ kháng thể bảo vệ. Người lớn tuy ít mắc hơn nhưng vẫn có nguy cơ nếu sống trong vùng dịch mà chưa từng tiêm phòng.
Diễn biến và tiên lượng bệnh
Viêm não Nhật Bản là bệnh nguy hiểm có thể diễn tiến rất nhanh. Tỷ lệ tử vong có thể lên đến 25 – 30%, và khoảng 50% trường hợp sống sót có thể gặp di chứng thần kinh nặng nề như:
-
Động kinh
-
Parkinson
-
Rối loạn tâm thần
-
Bại liệt hoặc rối loạn vận động
Tử vong thường xảy ra trong tuần đầu nếu người bệnh bị tổn thương hành não gây rối loạn hô hấp và tim mạch. Những biến chứng muộn như viêm phổi, suy kiệt hoặc tổn thương nội tạng cũng là nguyên nhân dẫn đến tử vong.
Biến chứng và di chứng nghiêm trọng
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm não Nhật Bản có thể để lại nhiều hậu quả lâu dài như:
-
Viêm phổi
-
Viêm bàng quang – bể thận
-
Loét da nhiễm trùng
-
Rối loạn hệ thần kinh tự chủ
-
Biến chứng chuyển hóa
-
Xuất hiện động kinh hoặc hội chứng Parkinson sau nhiều năm
Cách phòng ngừa viêm não Nhật Bản hiệu quả
Biện pháp vệ sinh môi trường
-
Dọn dẹp nhà cửa thường xuyên, vệ sinh chuồng trại sạch sẽ.
-
Loại bỏ nơi muỗi sinh sản như vũng nước đọng, chum vại, thùng chứa nước không đậy kín.
-
Tách chuồng gia súc ra khỏi khu vực sinh hoạt của người dân.
Biện pháp phòng muỗi
-
Mặc quần áo dài tay, ngủ màn, đặc biệt vào ban đêm.
-
Sử dụng kem chống muỗi, nhang muỗi hoặc vợt điện.
-
Phun thuốc diệt muỗi định kỳ tại khu dân cư.
Phòng ngừa chủ động bằng vắc xin
Tiêm phòng là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa viêm não Nhật Bản. Hiện nay tại Việt Nam có hai loại vắc xin chính được sử dụng:
Vắc xin Jevax (sản xuất tại Việt Nam)
-
Mũi 1: từ 12 tháng tuổi
-
Mũi 2: sau mũi 1 từ 7 – 14 ngày (không quá 30 ngày)
-
Mũi 3: sau mũi 2 một năm
-
Mũi nhắc lại: mỗi 3 năm cho đến khi trẻ đủ 15 tuổi
Vắc xin Imojev (của Pháp)
-
Trẻ từ 9 tháng tuổi: tiêm 1 mũi, nhắc lại sau 1 – 2 năm
-
Người lớn trên 18 tuổi: chỉ cần tiêm 1 liều duy nhất
Trường hợp chuyển đổi giữa hai loại vắc xin:
-
Nếu đã tiêm 2 – 3 liều Jevax, chỉ cần tiêm thêm 1 liều Imojev để hoàn tất phác đồ.
-
Không cần tiêm nhắc lại sau khi hoàn tất lịch tiêm với Imojev.
Phản ứng sau tiêm vắc xin
Như nhiều loại vắc xin khác, vắc xin phòng viêm não Nhật Bản có thể gây một số phản ứng phụ nhẹ như:
-
Sưng, đau hoặc đỏ tại chỗ tiêm
-
Sốt nhẹ
-
Mệt mỏi hoặc đau đầu
Các phản ứng này thường không nguy hiểm và tự khỏi sau 1 – 2 ngày. Tuy nhiên, nếu có dấu hiệu bất thường như sốt cao, phát ban, khó thở… cần đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.
Kết luận
Viêm não Nhật Bản là căn bệnh nguy hiểm có thể gây tử vong hoặc để lại nhiều di chứng nặng nề. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả bằng việc duy trì môi trường sống sạch sẽ, hạn chế muỗi sinh sản và đặc biệt là tiêm vắc xin đầy đủ, đúng lịch. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe cho con em và cả gia đình trước mùa dịch viêm não Nhật Bản!
